เมื่อ 30 ปี ก่อนที่หมู่บ้านธรรมะสว่าง หมู่บ้านเล็กๆ ในภาคกลางอันอุดมสมบูรณ์ของประเทศไทย ที่ซึ่งศาสนา ประเพณี และ วิถีชีวิตชาวบ้านผูกพันกันอย่างเหนียวแน่น

ฟัก (ปิติศักดิ์ เยาวนานนท์) บวชเรียนตั้งแต่เด็ก และตั้งใจปวารณาตัวทั้งชีวิตเพื่อพระพุทธศาสนา ชาวบ้านต่างหวังว่า เขาจะเป็นพระสงฆ์ที่น่าเคารพ เป็นที่เชิดหน้าชูตาของวัด แต่เมื่อย่างเข้าวัยหนุ่ม ฟักกลับตัดสินใจขอลาสึกออกมา เพราะพ่อของเขาเริ่มไม่แข็งแรง จากนั้นเขาก็ถูกเกณฑ์ทหาร

เมื่อเขากลับบ้านมา หลังปลดประจำการจากการเป็นทหาร เขาได้พบ สมทรง (บงกช คงมาลัย) หญิงสาวแปลกหน้าโดยบังเอิญ และรู้สึกเหมือนรักแรกพบ

แล้วโชคชะตาก็เล่นตลกกับฟัก เมื่อเขากลับบ้านเขาพบว่า สมทรงเป็นสาวที่ไม่เต็มเต็ง และยิ่งไปกว่านั้น เธอยังเป็นเมียของพ่อเขาอีก และจู่ๆ พ่อของเขาก็ตายจากไป ทิ้งสมทรงให้เป็นภาระของฟักที่ต้องดูแล

การใช้ชีวิตตามลำพังกับสมทรง ฟักต้องต่อสู้อย่างหนัก กับความต้องการทั้งทางร่างกาย และทางหัวใจที่เขามีต่อเธอ แม้จะยากแต่เขาก็รับเลี้ยงดู และอยู่ร่วมกันกับเธอต่อไป เพราะเขาคิดว่าเป็นหน้าที่ที่พึงมีต่อมนุษย์ผู้อ่อนแอกว่า และที่สำคัญ เขาเองก็มีความสุขที่ได้ใช้ชีวิตกับเธอ

ชาวบ้านเริ่มจับตาพฤติกรรมของหนุ่มสาวคู่นี้มากขึ้น ในที่สุดชาวบ้านก็เชื่อแน่ว่า ฟักกระทำผิดอย่างร้ายกาจ คือเอาเมียพ่อเป็นเมีย ทั้งๆ ที่เขาไม่เคยล่วงเกินใดๆ ทางกายต่อสมทรง และเขาก็สาบานกับตัวเองว่า เขาไม่มีวันร่วมหลับนอนกับเธอเด็ดขาด

พฤติกรรมแปลกๆ ของสมทรง เช่น แก้ผ้าอาบน้ำไม่เป็นที่เป็นทาง ร้อนก็ถอดเสื้อผ้ากลางสวน โกรธก็เปิดผ้านุ่งโชว์ ทำให้ชาวบ้านไม่พอใจ จนถึงขั้นจะขับไล่เธอออกจากหมู่บ้าน ฟักต่อสู้กับชาวบ้านอย่างหนักเพื่อรักษาสมทรงไว้ จนชาวบ้านหันมาเกลียดฟัก และคิดว่าเขามัวเมาในกาม จนไม่รู้ผิดชอบชั่วดี นำความเสื่อมเสียมาสู่หมู่บ้าน

ท่ามกลางกฎเกณฑ์ต่างๆ ของสังคม เส้นที่ขีดกั้นระหว่าง ดี - ชั่ว หรือ ถูก - ผิด ไม่มีใครเข้าใจความรู้สึกที่ฟักมีต่อสมทรง การอยากปกป้องดูแลผู้หญิงไม่เต็มเต็งคนหนึ่ง กลายเป็นความผิดด้วยหรือ ? คำพิพากษาเรื่องราวความรักอันบริสุทธิ์ ที่ถูกผลักดันให้กลับกลายเป็นเรื่องเศร้าสะเทือนใจของ ไอ้ฟัก

จาก คำพิพากษา วรรณกรรมซีไรต์ของ ชาติ กอบจิตติ มาเป็น ไอ้ฟัก เป็นการนำเสนอในมุมมองใหม่ ด้วยเรื่องราวความรักอันบริสุทธิ์ ที่เป็นรักต้องห้าม ระหว่างคนดีอย่างไอ้ฟัก และคนบ้าอย่างสมทรง ที่นอกจากสติไม่สมประกอบแล้ว ยังเป็นเมียของพ่อ ที่สังคมไทยรับไม่ได้ และร่วมกันประณาม พิพากษาไอ้ฟักว่าผิด จนไม่อาจจะอยู่ร่วมสังคมเดียวกันได้ และยังร่วมกันทำร้ายหนุ่มผู้มีรักอันบริสุทธิ์อย่างไอ้ฟัก

ภาพยนตร์เรื่องนี้ เป็นผลงานการกำกับภาพยนตร์เรื่องแรกของ พันธุ์ธัมม์ ทองสังข์ ผู้กำกับฯ ลูกหม้อ จีเอ็มเอ็ม พิคเจอร์ส ศิษย์ก้นกุฏิของ ยุทธนา มุกดาสนิท ที่เคยฝากผลงานมาแล้ว ในภาพยนตร์เรื่อง คู่กรรม และ จักรยานสีแดง โดยมี ตั๊ก - บงกช คงมาลัย นางเอกสาวที่ประสบความสำเร็จอย่างมากมาย จากภาพยนตร์เรื่อง บางระจัน ขุนแผน และละครเรื่อง นิราศสองภพ มารับบทนำเป็น สมทรง หญิงไม่สมประกอบ ที่ไม่เคยสร้างความเดือดร้อนให้ใคร แต่เป็นต้นเหตุของโศกนาฏกรรมที่เกิดขึ้น และ เต้ - ปิติศักดิ์ เยาวนานนท์ ดาราหน้าใหม่ ที่เฟ้นหามาจากนักแสดงทั่วประเทศ ให้มารับบทเด่นเป็น ฟัก ชายหนุ่มที่เคร่งธรรมะ ที่ต้องมาอยู่ร่วมบ้านกับเมียพ่อ และตกเป็นเหยื่อคำพิพากษาของสังคม จนต้องพบกับความหายนะในชีวิต

ไอ้ฟัก กำกับการแสดงโดย พันธุ์ธัมม์ ทองสังข์ โดยมี มล.วราภา อุกฤษณ์ เป็นที่ปรึกษา เขียนบทโดย สมเกียรติ วิทุรานิช ดำเนินงานสร้างโดย ศรีสุภลักษณ์ เวชวิรุฬห์ ออกแบบงานสร้างโดย วิสูตร เขมะชีวะ กำกับศิลป์โดย ธีรธร สายัณหวิกสิต ออกแบบเครื่องแต่งกายโดย นภดล เตโช ฝึกสอนการแสดงโดย คำรณ คุณะดิลก และ กรัณย์ คุ้มอนุวงศ์ คัดเลือกนักแสดงโดย ภาสิรี ปัญญา ลำดับภาพโดย ปาน บุษบรรณ และ พรรณพันธ์ ทรงขำ

ภาพยนตร์เรื่อง ไอ้ฟัก เป็นการร่วมด้วยช่วยกัน 3 ฝ่าย ได้แก่ การตลาดและประชาสัมพันธ์โดย จีเอ็มเอ็ม พิคเจอร์ส, ไท เอ็นเตอร์เทนเมนท์ และ หับโห้หิ้น ฟิล์ม