 |
ล้านนาหลังพศว.ที่ 19
เริ่มต้นในสมัยพญามังราย ราวพุทธศตวรรษที่ 19 โดยพญามังราย ซึ่งเป็นโอรสของพญาลาวเม็ง และนางอั้วมิ่งจอมเมือง ธิดาท้าวรุ่งแก่นชาย เมืองเชียงรุ่ง พญามังรายขึ้นครองราชย์ที่เมืองเงินยางในปี พ.ศ.1804 เป็นกษัตริย์ลำดับที่ 25 ในราชวงศ์ลาว และเป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์มังราย ซึ่งพญามังรายพยายามรวบรวมอาณาจักรและขยายอำนาจเกือบตลอดรัชกาล โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อขยายอำนาจมายังหริภุญไชย ซึ่งเริ่มจากการรวบรวมเมืองเล็กเมืองน้อย ที่อยู่โดยรอบเมืองเงินยางก่อน จากนั้นจึงสร้างเมืองต่างๆดังนี้
- พ.ศ.1805 สร้างเมืองเชียงราย
- พ.ศ.1816 สร้างเมืองฝาง
- พ.ศ. 1819 ตีเมืองพะเยาของพญางำเมือง แต่ไม่สำเร็จ จึงทำข้อตกลงเป็นพันธมิตรต่อกัน
- พ.ศ. 1830 ทำ “สัญญาสามกษัตริย์” ระหว่าง พญามังราย พญางำเมือง และพ่อขุนรามคำแหง
- พ.ศ.1835 หลังจากอ้ายฟ้า ที่ถูกส่งมาเป็นไส้ศึกส่งข่าว พญามังรายจึงยกทัพมาตีและยึดหริภุญไชยได้ และประทับอยู่ 2 ปี จึงยกเมืองให้อ้ายฟ้าครอง
- พ.ศ.1837 สร้างเวียงกุมกาม บนพื้นฐานของเมืองหริภุญไชย
- พ.ศ.1839 ย้ายมาสร้างเมืองเชียงใหม่ บริเวณเชิงดอยสุเทพ และทำพิธีราชาภิเษกเป็นปฐมกษัตริย์ราชวงศ์มังราย
กษัตริย์ต้นราชวงศ์มังรายมีความสามารถในการรบมาก ทำให้สามารถขยายอาณาจักรได้เร็ว โดยเฉพาะในสมัยพญาคำฟู (พ.ศ.1877 - 1879) สามารถยึดเมืองพะเยาได้ในที่สุด โดยได้รับความร่วมมือจากเจ้าเมืองปัว
ล้านนายุคทอง
ยุคนี้เริ่มขึ้นตั้งแต่สมัยพญากือนา ในปี พ.ศ.1898 จนถึงสมัยพญาแก้ว ในปีพ.ศ. 2068 รวมระยะเวลาทั้งสิ้น 170 ปี ภายใต้กษัตริย์ 6 พระองค์ โดยในสมัยพระเจ้าติโลกราช (พ.ศ.1984 - 2030) ในยุคนี้ล้านนามีความเจริญรุ่งเรืองมาก ดังนี้
- สมัยพญากือนา ทรงอาราธนาพระสุมนเถร จากเมือสุโขทัย เพื่อให้เผยแผ่ลัทธิลังกาวงศ์ และให้พระสงฆ์นิกายเดิมบวชใหม่ถึง 8,400 รูป รวมถึงสร้างวัดสวนดอก หรือ วัดบุปผาราม เพื่อให้พระสุมนเถระจำพรรษา และต่อมาสร้างเวียงสวนดอกเพื่อให้เป็นเวียงพระธาตุ เป็นศูนย์กลางการศึกษาพระพุทธศาสนา
- สมัยพญาแสนเมืองมา เป็นครั้งแรกที่อยุธยาทำสงครามกับล้านนา ซึ่งตรงกับสมัยของพระบรมราชาธิราชที่ 1 (ขุนหลวงพะงั่ว) ของอยุธยา และพญาแสนเมืองมายังได้ให้สร้างวัดเจดีย์หลวง
- สมัยพญาสามฝั่งแกน เหตุการณ์สำคัญในสมัยนี้ คือการที่พระญาณคัมภีร์ ได้เดินทางไปศึกษาพระพุทธศาสนาที่ลังกาโดยตรง และกลับมาตั้งนิกายใหม่ คือ นิกายสีหล หรือ นิกายวัดป่าแดง
- สมัยพระเจ้าติโลกราช เป็นยุคที่รุ่งเรืองมากที่สุด และพระเจ้าติโลกราชทรงถูกยกย่องเหนือกษัตริย์องค์อื่นๆทั้งหมด ในสมัยของพระองค์ พระบรมราชาธิราชที่ 2 แห่งกรุงศรีอยุธยายกทัพมาตีเชียงใหม่ แต่ก็พ่ายแพ้กลับไป และหลังจากที่ยึดเมืองน่าน กับ เมืองแพร่ได้แล้ว ก็ทรงยกทัพลงไปตีกรุงศรีอยุธยาในสมัยพระบรมไตรโลกนาถ ในทางพระพุทธศานาทรงเสื่อมใสพระพุทธศาสนานิกายสีหลมาก ถึงกับทรงออกผนวชชั่วคราว ณ วัดป่าแดง นอกจากนี้ยังมีการสังคายนาพระไตรปิฎก ในปีพ.ศ. 2020 ที่วัดโพธาราม หรือ วัดเจ็ดยอด โดยใช้เวลาเพียงหนึ่งปีก็สำเร็จ
สรุปความ (บางส่วน) จาก หนังสือ "ประวัติศาสตร์ล้านนา" ของ ศ.สรัสวดี อ๋องสกุล ... สรุปก็คือ แต่เดิมไม่ได้อยู่ในการปกครองของล้านนา แต่มาถูกรวมได้ในภายหลังในสมัยพระเจ้าติโลกราช
แก้ไขเมื่อ 23 ธ.ค. 55 18:19:21
แก้ไขเมื่อ 23 ธ.ค. 55 18:17:55
| จากคุณ |
:
SadDog  
|
| เขียนเมื่อ |
:
23 ธ.ค. 55 18:16:53
|
|
|
|
|
ล้านนาตะวันออกเคยเป็นรัฐอิสระมาก่อนเหรอครับ
