PANTIP.COM : K13112204 สอบถามเรื่อง “เมืองอุบลราชธานีศรีวนาไล ประเทศราช" [ประวัติศาสตร์]

ความคิดเห็นที่ 7

มูลเหตุการตั้งเมืองอุบล คงต้องเริ่มท้าวความตั้งแต่นโยบายปลดอาวุธเหล่าขุนศึกของเจ้าศิริบุญสารกษัตริย์เวียงจันทน์

โดยเดิมทีเจ้าศิริบุญสารหรือเจ้าองค์บุญเป็นหนึ่งเจ้านายที่อ้งสิทธิ์และแย่งชิงบัลลังก์เวียงจันทน์ แต่เจ้าองค์บุญเป็นฝ่ายชนะเจ้านายองค์อื่นโดยอาศัยกำลังจากขุนศึกหัวเมือง หนึ่งในนั้นคือเจ้าพระวอและเจ้าพระตา แต่เมื่อปราบดาภิเษกได้แล้วก็หันมาเล่นงานขุนศึกที่เคยช่วยพระองค์แทนเพราะไม่ไว้วางใจ ทำให้เกิดสู้รบกับเจ้าพระวอพระตาขึ้นที่เมืองหนองบัวลำภู แต่เจ้าองค์บุญมีกำลังพม่าจากเชียงใหม่มาช่วย เมืองหนองบัวลำภูเลยแตก พระตาตายในที่รบ ส่วนพระวอและลูกหลานก็หนีลงใต้ขอความคุ้มครองจากจำปาศักดิ์ แต่เจ้าองค์บุญไม่หยุดแค่นั้นเพราะแค้นเคืองพระวอพระตามาก (เจ้าองค์บุญเสียเจ้าอุปราช พระยาเมืองจันทน์ พระยาเมืองแสน และกำลังทหารนับหมื่น จากการสู้รบกับเมืองหนองบัวเป็นเวลาถึงสามปี) จึงคอยหาโอกาสตามจัดการกลุ่มพระวอพระตาให้ได้ ทรงตั้งปณิธานว่า "กูสินำฆ่า ซุ้มพระตามันเบิดโคตร คันบ่จังซั่นกูเจ้าบ่สำบาย" แต่ทรงติดที่ยังเกรงใจจำปาศักดิ์อยู่

ฝ่ายพระวอและกองทัพได้หนีทัพเวียงจันทน์มาพึ่งเจ้านครจำปาศักดิ์ โดยอาศัยอยู่บ้านดู่บ้านแกเรื่อยมา ต่อมาเจ้านครจำปาศักดิ์ได้ขอกำลังครัวที่มาขอขึ้นกับจำปาศักดิ์ให้มาสร้างเมืองและป้อมปราการใหม่ โดยพระวอรับหน้าที่สร้างกำแพงเมืองจนเสร็จ โดยมีขุนนางอีกคนสร้างหอโฮง(ท้องพระโรง) เมื่อเสร็จแล้ววันหนึ่งพระวอถามเจ้านครจำปาศักดิ์ว่า ระหว่างกำแพงเมืองกับหอโฮงนั้นอะไรประเสริฐกว่ากัน เจ้านครจำปาศักดิ์ตอบว่าทั้งกำแพงและหอโฮงต่างประเสริฐเหมือนกัน เพราะกำแพงใช้ป้องกันข้าศึก ส่วนหอโฮงใช้ว่าราชการ แต่หอโฮงนั้นให้ความร่มเย็นได้ด้วยสถานหนึ่ง หอโฮงจึงประเสริฐกว่าสักหน่อย

พระวอเกิดอาการน้อยใจ จึงนำครัวหนีไปตั้งเมืองใหม่ เรื่องนี้ทำให้เจ้าไชยกุมารประกาศตัดขาดและไม่ให้ความคุ้มครองกลุ่มพระวออีกต่อไป พระวอจึงส่งใบบอกมาขอเป็นข้าขอบขันธสีมากรุงธนบุรีแทน ซึ่งสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีก็โปรดให้รับไว้ และตั้งพระวอ เป็นพระวรราชภักดี แต่ฝ่ายเวียงจันทน์กลับเห็นโอกาสที่กลุ่มพระวอผิดใจกลับเจ้านครจำปาศักดิ์ จึงส่งพระยาสุโพและกองทัพมาจับพระวอฆ่าเสีย

ดังนั้นข้อมูลที่บอกว่าผู้ที่นำกองทัพมาสังหารพระวอตาย จึงไม่ใช่กองทัพเจ้านครจำปาศักดิ์ แต่เป็นกองทัพพระยาสุโพแม่ทัพของเวียงจันทน์ ที่มีเจ้าไชยองค์หลวงกษัตริย์จำปาศักดิ์รู้เห็นเป็นใจครับ

เมื่อความทราบถึงพระเจ้ากรุงธนบุรีก็ทรงกริ้วเวียงจันทน์และจำปาศักดิ์มาก เพราะเป็นการหมิ่นพระเกียรติและไม่เห็นสยามอยู่ในสายตาบังอาจมาทำร้ายผู้ที่เข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภาร จึงโปรดให้เจ้าพระยาจักรีและเจ้าพระยาสุรสีห์ยกทัพไปช่วยเจ้าคำผง น้องชายเจ้าพระวอซึ่งแตกหนีทัพเวียงจันทน์มา และสามรถตีกองทัพพระยาสุโพแตก และเลยขึ้นไปตีถึงเมืองเวียงจันทน์อีกด้วย ในปี พ.ศ. 2318

เมื่อเสร็จศึกแล้วจึงตั้งเจ้าคำผง เป็นพระปทุมราชวงศา และบ้านที่เจ้าคำผงตั้งทัพอยู่เป็นเมืองอุบล มีฐานะเป็นเมืองส่งส่วย ขึ้นกับเมืองนครราชสีมา ซึ่งยังไม่ใช่เมืองประเทศราช จนพระปทุมราชวงศาและเจ้าฝ่ายหน้าน้องชาย ได้ช่วยปราบกบฏอ้ายเชียงแก้วที่ตีเมืองจำปาศักดิ์ได้ ก่อนทัพเมืองนครราชสีมาจะไปถึง จึงโปรดเกล้าฯ ให้พระประทุมราชวงศา เป็น "พระประทุมวรราชสุริยวงศ์" และยกเมืองอุบลขึ้นเป็น "เมืองอุบลราชธานีศรีวนาไลประเทศราช" ขึ้นตรงต่อกรุงเทพในฐานะประเทศราช

จากคุณ : arawadee

เขียนเมื่อ : 27 ธ.ค. 55 22:05:40