ตอนที่ 2...
“พี่หญิงแต้ว ตอนนี้อยู่ที่ไหน”
เสียงหม่อมราชวงศ์พรรณราย ถามถึงพี่หญิงแต้วหรือหม่อมงามลักษณ์ ผู้เป็นพี่สะใภ้ กับสาวคนใช้คนหนึ่ง ที่ตำหนักใหญ่ของวังไกรสร
“หม่อมท่าน ไปเฝ้าพระองศ์หญิงที่ตำหนักเล็กค่ะ”
“หรือดี ไปอยู่กันพร้อมหน้าพร้อมตากันแบบนี้ จะได้ถามกันให้รู้เรื่องรู้ราวกันเสียที”

หลังหม่อมราชวงศ์พรรณราย รับฟังคำตอบจากสาวรับใช้ ก็บ่นเปรยออกมา พร้อมเดินลงบันไดหน้าตำหนัก เลี้ยวไปทางด้านซ้าย เดินตรงเข้าไปเขตที่ตั้งของตำหนักเรือนไม้

ตำหนักเรือนไม้ เป็นตำหนักสร้างจากไม้สักทอง ลักษณะเป็นตำหนักสองชั้น ตั้งถัดไปด้านซ้ายถัดจากตำหนักใหญ่ที่เป็นตำหนักก่อสร้างอิฐ ที่ชาววังไกรสรเรียกันว่าตำหนักตึก ระหว่างตำหนักใหญ่กับตำหนักเรือนไม้ จะมีสวนหญ้าคั้นกลางไว้ ถ้าเดินเลยจากตำหนักเรือนไม้ไปอีกจะเป็นมีสวนของวังไกรสร ที่สวนของวังไกรสรนี้ ตบแต่งด้วยไม้ใบ ไม้ดอก มีส่วนที่เป็นสวนน้ำตก และสวนหินผสมสลับผสมกันอย่างลงตัว มีทางเดินปูด้วยแผ่นดินเผารูปใบไม้ เป็นทางเดินลัดเลาะผ่านกลางสวนรูปต่างๆ เมื่อเดินเลี้ยวเลาะไปเรื่อยๆ จนสุดทางจะเป็นศาลาทรงหกเหลี่ยม ริมแม่น้ำ

ตำหนักเรือนไม้หลังเล็กนี้ เป็นที่ประทับของหม่อมเจ้าพจนารถ พระชายาเสด็จพงศ์พันธ์ ผู้ทรงสร้างวังไกรสร หม่อมเจ้าพจนารถมีบุตรชายหนึ่ง กับธิดาสองคน โดยหม่อมราชวงศ์พรรณรายเป็นธิดาคนสุดท้อง

              …………………………………….
              อีกด้านหนึ่ง ภายในตำหนักเรือนไม้
“พระองศ์หญิงเพคะ หม่อมแต้วขอเข้าเฝ้าเพค่ะ”
พะยง นางกำนัล วัยกลางคนคลานเข้าไปทูลกับหม่อนเจ้าพจนารถทูลเกี่ยวกับหม่อมแต้วขอเข้าเฝ้า เมื่อ หม่อมเจ้าพจนารถรับฟังจบก็พยักหน้า เป็นเชิงให้พะยงไปแจ้งหม่อมแต้วให้เข้าเฝ้าได้

สักครู่หม่อมแต้วก็คลานเข้ามากราบหม่อมเจ้าพจนารถ

“เอา หญิงแต้ว วันนี้มาเฝ้าได้ เอาขึ้นมานั่งเสียบนนี้ซิ”





“ขอบพระทัย ท่านหญิงป้าเพค่ะ”

หม่อมงามลักษณ์ ถึงแม้นจะตบแต่งเป็นสะใภ้ของหม่อมเจ้าพจนารถมาหลายปี แต่ยังคงใช้สรรพนามเรียกมารดาของสามี เป็นท่านหญิงป้า ด้วยความคุ้นเคยกับหม่อมเจ้าพจนารถมาก่อนแต่ง เนื่องจากแม่ของหม่อมงามลักษณ์เป็นพระสหายสนิทของหม่อมเจ้าพจนารถ

ทั้งนี้ต่อภายหลังหม่อมแต้วแต่งมาสะใภ้ที่วังไกรสรได้ ห้าปี สวามีของหม่อมงามลักษณ์  หม่อมราชวงศ์รังสรรค์ ผู้มีบุตรชายคนเดียวของหม่อมเจ้าพจนารถ สิ้นชีพลงหลังสงคราม มหาบูรพาสงบ
ด้วยความสนิทคุ้นเคยกันมา ประกอบความสงสารที่มาตกเป็นสะใภ้วังไกรสรตั้งแต่ยังสาว จึงมอบหน้าที่ให้เป็นคนดูแลวังไกรสร  เป็นที่ไม่พอใจของหม่อมราชวงศ์หญิงพรรณราย หม่อมราชวงศ์หญิงพกาวรรณ ธิดาอีกสองคนนัก คอยอ้างสิทธิ์เป็นเจ้าของวังไกรสร แย่งชิงการดูแลวังไกรสรกับหม่อมงามลักษณ์เสมอ และครั้งใดถ้ามีเรื่องที่หนักใจไม่สามารถตัดสินใจได้ หม่อมแต้วจะเข้าเฝ้าหม่อมเจ้าพจนารถเพื่อให้ทรงตัดสินพระทัยเสมอ

“คราวนี้ แม่หญิงเล็ก แผลงฤทธิ์อะไรอีกละ หญิงแต้ว”
หม่อนเจ้าพจนารถถามขึ้น เมื่อเห็นสีหน้าของสะใภ้

“ก็เรื่องเดิม เพค่ะ คุณหญิงพรรณราย เธอมาถามเรื่องที่ดินที่พระโขนง”

“อ้อ ที่ดินที่แม่หญิงเล็ก ขอไปให้สามีของเธอลงทุนทำห้างกับพวกคนจีนนั้นใช่ไหม”

“เพคะ หลานไม่รู้ จะพูดกับเธออย่างไรดี”

“’งันหญิงแต้ว ก็บอกเธอ ไม่ตามตรงก็แล้วกัน หญิงเล็กจะได้เลิกมาเซ้าซี้”

“ไม่เหมาะเพคะ ท่านหญิงป้า เรื่องฐานะของวังไกรสร ไม่ควรให้ใครรู้ หากเธอทราบว่าที่ดินแปลงนั้น เราไปจำนองกับคุณนพ อาเขยของหลานไว้แล้ว แล้วเธอรู้ว่าฐานะของวังไกรสรย่ำแย่ ด้วยนิสัยเธอคงไม่นิ่งเฉย เธอคง โวยวายอาละวาดให้คนรู้กันทั้งกรุง เราจะเอาหน้าไปไว้ไหน”
“แต่ถ้าเรา ไม่บอกหญิงเล็กเธอตรงๆ หญิงเล็กก็ยังคงนึกว่า เรายังร่ำรวยเหมือนก่อน ขอโน้น จะเอานี้ไม่จบสิ้น ยิ่งมีพ่อสามีนักธุรกิจใหญ่คอยยุยง ฉันกับเธอคงต้องทนฟังเรื่องพวกนี้อีกนาน”




“ก็คงต้องทน แล้วหาทางเลี่ยง ถ่วงเวลาไปกันเรื่อยๆ ก่อน เมื่อถึงวันที่ชายเขมชาติกลับมา เราก็มีทางออกได้แล้วเพค่ะ”

“ทางออกของเธอ ที่จะให้ชายเขมชาติ แต่งกับลูกสาวของ คุณนพ นั้นละหรือ”

“เพค่ะ”

“แล้วหญิงแต้ว ไม่คิดว่าเป็นการที่เราทำอย่างนั้น มันเหมือนเราขายเกียรติยศความเป็นราขสกุลกิน”

“ทำอย่างไรได้เพค่ะ ท่านหญิงป้า ในเมื่อเราต้องรักษาเกียรติของวังไกรสรไว้”

หลังรับฟังเหตุผลของหม่อมงามลักษณ์ หม่อมเจ้าพจนารถได้แต่ถอดหายใจ เอียงหลังไปพิงกับพนักเก้าอี้

นึกย้อนหลังไปถึงพระสวามีทรงลำบากพระวรกายรับใช้เป็นข้าแผ่นดิน รับราชการด้วยไม่กลัวความลำบากสร้างสมความดี จนได้พระกรุณา พระราชทานทรัพย์สิน ตลอดที่ดิน ต่อมาหลังจากเหตุการณ์เปลี่ยนแปลงการปกครอง เสด็จฯ เนื่องจากทรงยึดมั่นในเกียรติยศความเป็นราชกุล ศักดิ์ศรี ไม่อ้างรับราชการต่อ เป็นเหตุต้องลาออกจากราชการ ทรงสั่งสอนพระชายาแลลูกๆ ให้ยึดมั่นในศักดิ์ศรีชาติตระกูล  นึกไม่ถึงผ่านมาไม่นานต้องมาขายเกียรติยศความเป็นราชกุลเพื่อรักษาวังไว้

หม่อมเจ้าพจนารถ นึกถึงความหลังได้สักครู่ ก็ได้ยินเสียงหม่อมราชวงศ์พรรณราย โต้เถียงกับนางกำนัลหน้าตำหนัก

“พี่หญิงแต้ว เฝ้าหม่อมแม่อยู่ข้างในใช่ไหม”
หม่อมราชวงศ์พรรณรายส่งเสียงดังถามนางกำนัลเมื่อเดินมาถึงหน้าตำหนักเรือนไม้
“ค่ะ หม่อมแต้ว กำลังเข้าเฝ้าพระองค์หญิงอยู่”
อนงค์ นางกำนัลที่ทำหน้าที่ดูแลหน้าตำหนัก ตอบกับหม่อมราชวงศ์พรรณราย
“บ่าว จะทูลพระองศ์หญิงทรบ ว่าท่านหญิงเล็กขอเข้าเฝ้า”
“หล่อนไม่ต้องยุ่ง ฉันจะเดินเข้าไปเฝ้าหม่อมแม่เอง”
“แต่.”




“ฉันบอกว่าไม่ต้องไง หล่อนไม่ต้อง”
หม่อมราชวงศ์พรรณารายพูดจบ ทำสีหน้าใส่อนงค์ แล้วหันเดินตรงขึ้นไปตำหนักไม่สนใจ อนงค์ นางกำนัลแต่อย่างไร
“หญิงแต้ว พูดถึงไม่ทันไร หญิงเล็ก เธอก็มาแล้ว ช่างตายยากเสียนี่กระไร”

“หม่อมแม่ ทรงพระสำราญดีหรือ เพค่ะ”

ทันทีที่หม่อมราชวงศ์พรรณรายเข้ามาถึง ก็ทักทายหม่อมเจ้าพจนารถผู้มารดาเสร็จ ก็นั่งที่เก้าอี้

“เป็นอย่างไง มาอย่างไงละ หญิงเล็ก วันนี้เดินมาหาแม่ที่ตำหนักได้”

“ก็ไม่มีอะไรมากหรอก เพคะ”

“หญิงมาตามคุยกับพี่หญิงแต้ว เห็นบ่าวที่ตำหนักมันบอกว่า พี่หญิงแต้วมาเฝ้าหม่อมแม่”

“แหม แม่ก็นึกดีใจไปเองว่า วันนี้ ช่างดีนี่กระไร หญิงเล็กมีใจคิดถึง มาเยื่ยมแม่คนนี้ได้”

หม่อมเจ้าพจนารถ แกล้งทำน้ำเสียงดีใจ ประชดลูกสาวคนเล็ก

“อุ้ย หม่อมแม่ หญิงก็ระลึกถึงหม่อมแม่ทุกวันละค่ะ”

“เอเถอะ หญิงเล็ก เข้าเรื่องกันดีกว่า เธอตามหญิงแต้วมา มีเรื่องอะไรจะคุยกับพี่เค้าละ”

“ไม่มีอะไรหรอกค่ะ หม่อมแม่ หญิงมาถามพี่หญิงแต้วเรื่องนั้น แต่ไม่เป็นไร ในเมื่อแม่หญิงแต้ว มาเฝ้าหม่อมแม่ เล็กขอเลยมาทูลขอหม่อมโดยตรงเสียเองเลย พี่หญิงแต้วจะได้ไม่ต้องวิ่งไปวิ่งมา เรื่องของหญิง”

หม่อมราชวงศ์พรรณรายหันไปใช้สายตามองที่หม่อมงามลักษณ์ อย่างไรเสีย วันนี้เธอต้องได้คำตอบว่าจะเธอจะได้ที่ดินตรงนั้นหรือไม่





“เรื่องที่พระโขนงนั้นใช้ไหมละ”
หม่อมเจ้าพจนารถถามขึ้น  
“เพค่ะ ก็หญิงเห็นว่า ที่ดินตรงนั้นตอนนี้เราปล่อยให้คนเช่า ค่าเช่าก็ได้น้อยนิดเดียว เก็บค่าเช่าคิดมาตั้งแต่สมัยเสด็จท่านพ่อ มันไม่คุ้ม”
“หญิงเล็กคิดจะขอให้สามี ไปขายพวกเจ๊กใช้ไหมละ”
“ตายจริง ใครมาทูล หม่อมแม่แบบนี้เพค่ะ”
หม่อมราชวงศ์พรรณราย ร้องตกใจเสียงดัง กลบเกลื่อนที่หม่อมเจ้าพจนารถพูดแบบรู้ทัน
“ต้องเป็นพี่หญิงแต้ว เป็นแน่เลย หญิงก็เล่าให้พี่หญิงแต้วฟัง แล้วนี่ค่ะ ว่าเป็นการลงทุน”
“คำว่า ลงทุน พี่หญิงแต้วไม่เข้าใจหรือค่ะ นำความมาทูลหม่อมแม่แบบผิดๆ แบบนี้”
“หม่อมแม่ ก็หลงเคืองหมดซิเพค่ะ ว่าหญิงมีใจเอาสมบัติของเสด็จพ่อไปขายกิน”
“จะว่าไปผื่นแผ่นดินนั้น เป็นของวังไกรสร หญิงเป็นธิดาราชกูลวังไกรสร หญิงมีสิทธิจะนำไปทำให้มันงอกเงย สร้างความมั่งคงให้กับวังไกรสร พี่หญิงแต้วใส่ความหญิง”
หม่อมราชวงศ์พรรณรายพูดขึ้น ส่งเสียงไม่หยุดปาก ไม่ปล่อยให้ฝ่ายที่กล่าวถึงมีโอกาสโต้เถียง

“หญิงเล็ก เธอพูดอย่างนี้ได้อย่างไร หญิงแต้วเป็นพี่สะใภ้เธอนะ เธอควรให้ความเคารพเหมือนชายโต พี่เธอ ถึงแม้นว่าชายโตจะไม่อยู่กับเราแล้ว อีกอย่างเธออไม่ต้อ ยกเสด็จพ่อ มาอ้างนะ เสด็จพ่อฉันทรงสร้างทรัพย์สมบัติไว้ ก็หวังให้ลูกหลานได้อาศัยกันอย่างร่มเย็น ไม่ใช่ให้ใครมาเอาไปขายเข้ากระเป๋าตนเอง”

หม่อมเจ้าพจนารถ นั่งฟังธิดาคนเล็กพูดไปสักพัก ก็อดทนต่อไปไม่ได้ จึงส่งเสียงดังว่ากล่าวปรามิดาคนเล็ก อีกทางหนึ่งเพื่อหาทางช่วยหลานสะใภ้คนโปรด  

“หญิง ขอกราบทูลขออภัยเพค่ะ”

หม่อมราชวงศ์พรรณรายเห็นว่าตนพูดเลยไปพาดพิงถึงเสด็จพ่อเข้า หม่อมแม่คงไม่ชอบนัก การที่อาศัยให้เข้าข้างตนโอกาสคงน้อยลง จึงรีบพูดขออภัย

พูดจบก็หันไปถามหม่อมงามลักษณ์ ผู้เป็นพี่สะใภ้

“ตกลง พี่หญิงแต้ว มีความเห็นอย่างไงค่ะ”