PANTIP.COM : K5029721 อยากทราบประวัติของ พระสุพรรณกัลยา ค่ะ [ประวัติศาสตร์]

ความคิดเห็นที่ 4

เรื่องราวพระสุพรรณกัลยามีปรากฏอยู่เฉพาะในเอกสารพม่าเท่านั้น เริ่มตั้งแต่พงศาวดารฉบับอูกาลา หรืออูกาลามหายาสะเวงจี ตกทอดมาถึงมหายาสะเวงเต๊ะ และ "มานนานมหายาสะเวงดอจี" เป็นฉบับสุดท้าย ฉบับนี้เองที่เป็นที่มาของความรู้เกี่ยวกับพระสุพรรณกัลยาในหมู่ปราชญ์ฝ่ายไทยรุ่น "บุกเบิกประวัติศาสตร์" พงศาวดารฉบับนี้รู้จักกันในชื่อว่า "พงศาวดารฉบับหอแก้ว" แปลจากต้นฉบับภาษาอังกฤษซึ่งถูกแปลมาจากภาษาพม่า

(จาก คำนำเสนอ "การเมืองในประวัติศาสตร์ราชสำนัก หงสาวดี-ศรีอยุธยา พระสุพรรณกัลยา จากตำนาน สู่หน้าประวัติศาสตร์" โดย ดร. ธิดา สาระยา ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ๑ กันยายน ๒๕๔๒)

........................

เรื่องราวว่าด้วยพระสุพรรณกัลยา มีต้นเค้าที่มาจากหลักฐานสองประเภท

หนึ่งนั้นเป็นหลักฐานที่ถูกส่งผ่านทางจารีตของการบอกเล่า ก่อนที่จะมีการบันทึกไว้เป็นลายลักษณ์อักษร และถ่ายแปลออกเป็นภาษาไทยจนเป็นที่รู้จักแพร่หลายในปัจจุบันภายใต้ชื่อ "คำให้การขุนหลวงหาวัด ฉบับหลวง" และ "คำให้การชาวกรุงเก่า"

ส่วนอีกหนึ่งนั้นเป็นหลักฐานประเภทพงศาวดาร ซึ่งเป็นหลักฐานฝ่ายราชสำนัก จัดเป็นสมบัติหลวง พระมหากษัตริย์จะโปรดให้เหล่าปราชญ์ราชบัณฑิตประชุมชำระขึ้น กระนั้นพงศาวดารดังกล่าวหาใช่ "พงศาวดารกรุงศรีอยุธยา" ไม่ ที่สำคัญคือมิได้ปรากฏเรื่องราวของพระสุพรรณกัลยาในพงศาวดารไทยเลย จะมีก็แต่ในพงศาวดารพม่าที่มีเรื่องคัดลอกตกทอดไว้

หนังสือ "คำให้การชาวกรุงเก่า" นี้ สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ประทานอรรถาธิบายไว้ในคำนำฉบับพิมพ์ครั้งแรกว่า หอพระสมุดวชิรญาณได้ต้นฉบับมาจากเมืองพม่าเมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๔ โดยนายทอ เซียงโก (Mr. Taw Sein Ko) ซึ่งเป็นบรรณารักษ์หอสมุดของรัฐบาลอังกฤษที่เมืองร่างกุ้งเป็นผู้ช่วยจัดคัดต้นฉบับส่งมาให้ เมื่อได้มาแล้วจึงมอบหมายให้มองตอแปลออกเป็นภาษาไทย ซึ่งแล้วเสร็จในปี พ.ศ. ๒๔๕๕

เรื่องราวของพระสุพรรณกัลยาเริ่มมีปรากฏใน "โยธยา ยาสะเวง" (Yodaya Yazawin, unpublished material.) ตอนที่ว่าด้วยรัชกาลของพระมหาจักรพรรดิ หลักฐานระบุว่า พระมหาจักรพรรดินั้น "ทรงไว้วางพระราชหฤทัยในพระชัยพระอนุชายิ่งและรักใคร่ในพระองค์หนักหนา จึงโปรดให้เป็นกษัตริย์ครองอยู่เมืองพิษณุโลก แลให้เถลิงพระนามพระสุธรรมราชา พระสุธรรมราชาทรงมีพระมเหสีพระนามว่าพระบรมเทวี ผู้ให้กำเนิดพระราชธิดานาม สุวรรณกัลยา หนึ่ง พระอนุชาตองเจง (สองแคว?) หนึ่ง ตองเจงนี้ภายหลังได้รับพระราชทานนามว่าพระนริศ แลมีพระอนุชาทรงพระนามว่าเอกาทศรถอีกหนึ่ง"

อีกตอนที่กล่าวถึงการกรีธาทัพของพระเจ้าหงสาวดีผ่านมาทางเมืองพิษณุโลกเพื่อจะเข้าตีกรุงศรีอยุธยา ระบุจุลศักราชว่าเป็นปี ๙๒๔ (พ.ศ. ๒๑๐๕) ความว่า "ครั้งนั้น พระสุธรรมราชากษัตริย์พิษณุโลกก็ให้ประหวั่นพรั่นพรึงจึงนำเอาพระธิดาจันทกัลยา (ความตอนนี้หลักฐานมิได้ระบุพระนามสุวรรณกัลยา) หนึ่ง พระราชโอรสพระนริศ หนึ่ง พระโอรสเอกาทศรถ หนึ่ง พระธิดาหนึ่ง พระโอรสสอง รวมทั้งสิ้นสามพระองค์ออกมาถวาย ข้างพระเจ้าหงสาวดีจึงมีบัญชาว่า "เจ้าเมืองพิษณุโลกได้นำพระโอรสธิดาเข้ามาสวามิภักดิ์ ห้ามมิให้ทำอันตรายอันใดแก่เมืองพิษณุโลก" แล้วโปรดให้พระเอกาทศรถ พระโอรสองค์น้อยของพระสุธรรมราชาประทับอยู่ยั้งยังเมืองพิษณุโลก แลเรียกเอาพระธิดาจันทกัลยา พระโอรสพระนริสมาไว้ แล้วให้พระสุธรรมราชาเจ้าเมืองพิษณุโลกยกไปเป็นทัพหน้า (ลงมายังกรุงศรีอยุธยา)"

ภายหลังจากที่พระเจ้าหงสาวดีตีกรุงศรีอยุธยาได้แล้ว ก็โปรดให้พระมหินทร์ กษัตริย์อยุธยา พระนริศ และพระพี่นางสุพรรณกัลยา โดยเสด็จกลับสู่กรุงหงสาวดีทางสะเทิม "พระมหินทร์นั้นทรงให้อยู่ใกล้กับพระองค์ หากแต่พระมหินทร์เจรจาความแลประพฤติมิควรที่ จึงโปรดให้ถ่วงน้ำเสีย ณ ที่ยั้งทัพเมืองสะเทิม ด้านกรุงทวารวดีอยุธยานั้น โปรดให้พระสุธรรมราชาขึ้นเป็นกษัตริย์ครองราชบัลลังก์ พระพี่นางพระนริศสุวรรณกัลยานั้นเล่าก็โปรดให้สถาปนาขึ้นที่พระมเหสีพระเจ้าหงสาวดี แลพระนริศผู้อนุชานั้นทรงรักใคร่ดั่งเช่นพระราชบุตร แลให้เลิมพระเกียรติด้วยเครื่องยศในที่ราชโอรส"

กระนั้น สาระสำคัญซึ่งกล่าวได้ว่าเป็น "แก่นเรื่อง" ของโยธยา ยาสะเวง เริ่มต้นที่กรณีการชนไก่ ด้วยเรื่องนี้เป็นต้นเหตุที่สมเด็จพระนเรศวรต้องทรงหนีจากราชสำนักหงสาวดี กลับสู่กรุงศรีอยุธยา

จากคุณ : วศินสุข - [ 8 ม.ค. 50 21:57:01 ]

ความคิดเห็นที่ 5

ไหน ๆ ก็เล่าถึงพงศาวดารพม่าที่ชื่อ "โยธยา ยาสะเวง" มาแล้ว ก็ขออนุญาตเล่าต่อละกันนะครับ เป็นความเรื่องต่อจากข้างบน

"อยู่มาเพลาหนึ่ง อุปราชวังหน้าหงสาวดี แลพระนริศราชโอรสประลองตีไก่กันเอาสนุก ไก่ของเจ้าวังหน้าปราชัย ไก่ของพระนริศราชโอรสได้ชัย เจ้าวังหน้าให้รู้สึกได้อายท่ามกลางธารกำนัล จึงเข้าจับเอาปลายบ่าพระนริศเจ้าแล้วเย้ยด้วยวาจาว่า "ไก่ขุนเชลยนี้สินะที่ได้ชัย" นับแต่นั้นพระนริศราชโอรสก็มิอาจข่มใจต่อวาจาเจ้าวังหน้าครั้งนั้นได้ จึงส่งสาส์นเข้าไปถึงพระอัครมเหสีสุวรรณกัลยาว่า "จะเสด็จกลับอยุธยาประเทศราชอาณาจักรเรา พระพี่นางผู้อัครมเหสีโปรดจะโดยเสด็จกลับหรือมิเสด็จกลับด้วย" พระอัครมเหสีสุวรรณกัลยาจึงตอบไปว่า "เราได้รับสถาปนาขึ้นที่พระอัครมเหสีพระเจ้าหงสาวดีแลได้ให้กำเนิดพระราชโอรสเป็นที่แล้ว เราจะมิตามเจ้ากลับสูแดนมาตุภูมิเมืองทวาราวดี ด้วยอำนาจและบารมีเจ้านั้น ขอพระน้องเราจงทำการสำเร็จตามการที่คิดไว้ ขอเจ้าจงสวัสดีมีชัยเทอญ" ครั้นพระนริศพระอนุชาทราบความจึงเย้ยว่า "รักสามียิ่งกว่าญาติเชียวนะ" พระนริศราชกุมารก็หนีกลับกรุงทวาราวดีพร้อมด้วยพรานฝีมือฉมังแลข้าหลวงเก่าอีก ๖๐ นาย ต่างล้วนเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน"

"โยธยา ยาสะเวง" ลำดับความต่อไปถึงการอันอุปราชาเจ้าวังหน้าติดตามจับตัวสมเด็จพระนเรศวร จนมาทันกันที่พระเจดีย์ ๓ องค์ ทั้งสองพระองค์ลงเอยด้วยการกระทำยุทธหัตถีกัน จนอุปราชาเจ้าวังหน้าเสียทีถึงสิ้นพระชนม์กับคอช้าง ความหลังจากนี้จะพัวพันถึงการสังหารพระธิดาอันเกิดแต่พระสุพรรณกัลยา "โยธยา ยาสะเวง" บรรยายความว่า

"ครั้นเหล่าข้าทหารทั้งสิ้นกลับถึงกรุงหงสาวดีก็นำความอันอุปราชาเจ้าวังหน้ารบกับพระนริศถึงสิ้นพระชนม์ขึ้นกราบบังคมทูลพระเจ้าหงสาวดี พระเจ้าหงสาวดีพิโรธหนัก มีพระบัญชาให้จับเอาเหล่าแม่ทัพนายกองที่ติดตามอุปราชราชโอรสหนีบเป็นตับขึ้นย่างไฟให้สิ้นชีวิต พระเจ้าหงสาวดียังไม่คลายพิโรธ จึงใช้พระแสงดาบฟันพระธิดาน้อยอันเกิดแต่จันทกัลยาพระพี่นางพระนริศกับพระเจ้าหงสาวดีเองจนสิ้นพระชนม์" (โยธยา ยาสะเวง มิได้ระบุว่าพระสุพรรณกัลยาถูกสังหารในครั้งนี้แต่อย่างใด)

............................

ตำนานพระสุพรรณกัลยาในกรอบประวัติศาสตร์ชาติ ถูกแต่งเสริมเติมต่อควบคู่กับตำนานการกู้ชาติของสมเด็จพระนเรศวรก่อเกิดเป็นความรับรู้และเข้าใจ ขยายเกินเลยไปจากที่สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงพระนิพนธ์ไว้ ตำนานใหม่ดังกล่าวถูกสร้างขึ้นและเผยแพร่ในหลายรูปลักษณะ ทั้งในรูปละครอิงประวัติศาสตร์ สิ่งพิมพ์ คำบอกกล่าว และกิจกรรมอันมีแนวโน้มไปในทิศทางที่ ศาสตราจารย์ ดร. นิธิ เอียวศรีวงศ์ เรียกว่า "ลัทธิพิธี"
ในจังหวะนี้เองที่ภาพลักษณ์ของพระสุพรรณกัลยาในฐานะ "วีรสตรี" ได้ถูกปรุงแต่งขึ้น

คำบอกเล่าหนังสือ "ย้อนรอยกรรม" ของ หลวงปู่โง่น โสรโย วัดพระพุทธบาทเขารวก ซึ่งผลงานของหลวงปู่รูปนี้เป็นฉากสำคัญอีกฉากหนึ่งของการสร้างและพลิกผันตำนานพระสุพรรณกัลยา ความว่า

"พระนางท่านมีพระคุณอย่างเหลือหลาย เหลือที่จะบรรยายเป็นภาษามนุษย์ ทรงมีปิยคุณท่วมท้นล้นฟ้าชลาธาร ท่วมวิญญาณทวยราชทั้งชาติไทย ....กาลต่อมาบ้านเมืองพังพินาศ พระนางท่านต้องนิราศรอนแรมไกลเป็นเป็นเชลย ได้ใช้ชีวิตแบบทาสอยู่ใต้เบื้องบาทผู้เป็นนาย แล้วเลี้ยงดูน้อยชายทั้งสอง ได้ประคับประคองจนเติบใหญ่ ซึ่งเป็นจอมไทยมหาราช คือ พระนเรศวร กับพระเอกาทศรถ มีพระนามปรากฏขจรไกลแก่ชาวไทยทั้งประเทศ ผู้เป็นต้นเหตุในพระคุณนี้คือ พระนาง ท่านทำคุณประโยชนไว้ให้แก่คนไทยทั้งชาติ คือ ต้องยอมเสียสละความสุขตลอดพระชนม์ชีพส่วนตัวเพื่อความอยู่รอดของบ้านเมืองสยามไทยทั้งประเทศ ซึ่งก็ไม่มีวีรสตรีหรือวีรบุรุษท่านใด ในอดีตถึงปัจจุบัน ที่จะได้เสียสละอย่างนั้น ซึ่งก็มีวีรสตรีบางท่าน ที่ซึ่งผู้อยู่เบื้องหลังได้ก่อสร้างรูปเป็นอนุสาวรีย์ไว้ แต่ท่านเหล่านั้นก็ยอมเสียสละให้เฉพาะบ้านนั้นเมืองนั้น เท่านั้น นับว่าเป็นวงแคบ ส่วนพระนางสุพรรณกัลยานี้ ท่านยอมเสียสละพระชนม์ชีพตลอดทั้งความสุข เผื่อคนไทยทั้งชาติ และเผื่อแผ่นดินสยามไทยอันกว้างไกลทั้งประเทศที่เรา ๆ ท่าน ๆ ได้มีผืนแผ่นดินสยามไทยอันกว้างใหญ่ไพศาล ซึ่งได้รับความสุขความสำราญกันทั่วหน้านี้ มิใช่เราได้มาจากพระเมตตาและการเสียสละของท่านนะหรือ แล้วสมควรไหมที่ชาวไทยจะลืมท่านลง ลืมกันหมดแล้วจบอกให้...." (รำลึกถึงพระสุพรรณกัลยา วีรสตรีที่ถูกลืม (กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์บัวตอง, ๒๕๔๒) หน้า ๒๕ (หนังสือเล่มนี้ได้นำเนื้อหาในหนังสือย้อนรอยกรรมของหลวงปู่โง่น โสรโย มาตีพิมพ์ภายใต้ชื่อใหม่))

หลวงปู่โง่น โสรโย คือบุคคลผู้เปิดมิติและความรับรู้ใหม่เกี่ยวกับพระสุพรรณกัลยา เป็นความรับรู้ที่ผิดแผกไปจากลักษณะที่เคยเป็นมา คือเป็นความรับรู้ผ่าน "นิมิต" เสมือนเป็นการใช้ลูกกุญแจดอกใหม่ไขเข้าไปในประวัติศาสตร์พระสุพรรณกัลยา ซึ่งประวัติศาสตร์ในที่นี้ มิใช่ประวัติศาสตร์อย่างที่นักวิชาการทั่วไปเข้าใจ พิสูจน์ให้ประจักษ์ได้ยากด้วยพยานหลักฐาน แต่มิได้หมายความว่าไม่อาจเรียกความเชื่อและศรัทธาจากผู้คนได้ ในทางตรงกันข้าม "ประวัติศาสตร์จากนิมิต" เป็นประวัติศาสตร์ที่ "ต้องจริต" ของผู้คนในสังคมที่ยังให้ความเชื่อถือในอำนาจลี้ลับเหนือธรรมชาติ ซึ่งอาจสวนทางกับข้อเท็จจริงในประวัติศาสตร์ เพราะผู้เผยนิมิตไม่จำเป็นต้องยึดถือข้อเท็จจริงทางประวัติศาสตร์เป็นบรรทัดฐานตายตัว

ในกรณีหลวงปู่โง่น การสร้างนิมิตจึงเปิดช่องทางให้เกิดการสร้างตำนานใหม่ขึ้น เป็นตำนานที่ปะปนกลิ่นอายของเรื่องมหัศจรรย์เหลือเชื่อ ที่มีเนื้อหาสาระหลายส่วนผิดแผกไปจากข้อเท็จจริงที่มีระบุในตำรา นับเป็นขั้นตอนสำคัญยิ่งในประวัติการสร้างตำนานพระสุพรรณกัลยาขึ้นในสังคมวัฒนธรรมไทย

(จากหนังสือ "การเมืองในประวัติศาสตร์ราชสำนัก หงสาวดี-ศรีอยุธยา พระสุพรรณกัลยา จากตำนาน สู่หน้าประวัติศาสตร์ โดย ดร. สุเนตร ชุตินธรานนท์ ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ศิลปวัฒนธรรมฉบับพิศษ พิมพ์ครั้งที่ ๔ มิถุนายน ๒๕๔๖ สำนักพิมพ์มติชน)
แก้ไขเมื่อ 08 ม.ค. 50 22:44:34

จากคุณ : วศินสุข - [ 8 ม.ค. 50 22:37:23 ]