อย่างที่เรารู้กัน การ Root เครื่อง Android ของเรานั้นจะช่วยทำให้เราสามารถดุงประสิทธิภาพของมันออกมาใช้ได้อย่างเต็มที่ ทั้งด้านความเร็ว, พลังงานในแบตเตอรี่, และยังสามารถทำให้เราสามารถปรับแต่งการใช้งานเครื่องได้มากอีกด้วย แถมไม่พอ ถ้าหากเราปรับแต่งเครื่องให้ดีๆ มันยังจะทำให้เราสามารถเชื่อมต่อกับ Wireless ได้ดีขึ้น, สามารถ BackUp Apps ภายในเครื่องได้อย่างง่ายดาย หรือว่าจะลง Theme เจ๋งๆ ทั้งหมดนี้เป็นเพียงความสามารถบางส่วนที่ถูกปิดผนึกไว้ไม่ให้เราใช้งาน แต่ทำไมเหล่าผู้ผลิตถึงไม่ค่อยยอมให้เรา Root เครื่องกันเลยนะ วันนี้เรามาหาคำตอบกันเลยดีกว่า

รู้จักกับคำว่า “Root” กันก่อน หากจะพูดถึงเรื่องนี้แล้วคงต้องย้อนกันไปถึงพื้นฐานของตัว Android กันก่อน Android ถูกพัฒนามาจากระบบปฏิบัติการตัวหนึ่งที่เรียกว่า Unix (ซึ่งเป็นต้นแบบของระบบปฏิบัติการ iOS ของ Apple ด้วยเช่นกัน ส่วน Windows ระบบปฏิบัติการอีกตัวหนึ่ง ทาง Microsoft พัฒนาขึ้นมาเอง) ซึ่งใน Unix นั้นจะมีความสามารถหนึ่งก็คือเรื่องของการจัดการสิทธิของผู้ใช้งาน แต่ละผู้ใช้งานสามารถกำหนดสิทธิให้ได้ไม่เหมือนกัน เช่น ผู้ใช้งานคนหนึ่งอาจจะถูกอนุญาตให้เข้าไปอ่าน-เขียนไฟล์ได้ แต่ในขณะที่ผู้ใช้งานอีกคนหนึ่งอาจจะถูกอนุญาตให้เข้าไปอ่านไฟล์ได้อย่างเดียว โดยในเหล่าผู้ใช้งานเหล่านั้น จะมีผู้ใช้งานคนหนึ่งที่มีสิทธิสูงที่สุด ผู้ใช้งานคนนี้มีสิทธิที่จะสามารถเข้าไปอ่าน-เขียน และเข้าถึงไฟล์ทุกอย่างที่อยู่บนระบบปฏิบัติการ Unix ซึ่งผู้ใช้งานคนนั้นก็คือ “Root” นั่นเอง ใน Android ก็เช่นกัน ปกติแล้วหากเรายังไม่ Root เครื่อง เราจะได้สิทธิในการใช้งานอยู่ในระดับผู้ใช้งานทั่วไป ซึ่ง Android อนุญาตให้เราเข้าไปเขียนไฟล์ได้แค่บน SD Card กับไฟล์บางตัวในเครื่องเท่านั้น แต่ถ้าหากเราเข้าไปใช้สิทธิของ Root ได้แล้ว (หรือที่เรียกติดปากกันว่า Root เครื่อง) เราก็จะสามารถเข้าไปปรับแต่งข้อมูลทุกๆ อย่างในตัว Android ได้นั่นเอง

หลังจากรู้จักความหมายที่แท้จริงของการ Root เครื่องแล้ว เราก็มาดูกันต่อที่คำถามที่เราพบกันบ่อยๆ ดีกว่า

Q: การ Root เครื่อง Android นั้นคุ้มค่ากับการทำแค่ไหน??

คำตอบง่ายๆ เลยก็คือ “คุ้มค่าแน่นอน!!” เพราะมันสามารถทำให้เราสามารถปรับแต่งเครื่อง Android ได้มากขึ้น โดยเรื่องที่เราสามารถปรับแต่งกันได้หลักๆ ก็มีเรื่องการทำให้การทำงานของมันเร็วขึ้น, แบตเตอรี่ใช้ได้ยาวนานขึ้น, และได้ความสามารถใหม่ๆ ที่เพิ่มขึ้น ขณะที่เราทำการ Root เครื่องไปแล้ว เราก็จะสามารถเข้าไป Download Apps ต่างๆ ที่ต้องการสิทธิของ Root ในการทำงาน ทำให้เราได้ใช้ความสามารถใหม่ๆ ที่ดีขึ้น หรืออาจจะลง Custom Rom ที่พัฒนาโดย Hacker ลงมาแทน Rom ตัวเดิมเลยก็ได้

Q: การ Root Android ยากซับซ้อนมั้ย??

พูดถึงเรื่องขั้นตอนการทำ ความยากง่ายมันก็ขึ้นอยู่กับตัวอุปกรณ์ Android ที่เราใช้นั่นแหละ ใน Smartphone บางตัว เช่น Nexus One, Motorola Defy หรือว่า EVO 4G และตัวอื่นๆ อีกหลายตัว เราแค่ Download เพียงแค่เรา Download Apps สำหรับใช้ Root เช่น Simple Root, Universal 1-Click, หรือว่า Z4root มาใช้ เราก็สามารถ Root เครื่อง Android ได้ใน Click เดียวแล้ว แน่นอนว่า Apps พวกนี้ไม่มีให้เรา Download ใน Android Market หรอก เราจะต้องไปค้นหามันจากในอินเตอร์เน็ต และเอามาลงใน SD Card ของเรา แล้วสั่ง Install เอาเอง

ข้อที่ควรรู้ไว้ คือ ในการ Root แต่ละ Apps ทำงานได้ในอุปกรณ์ที่ต่างกัน เช่น Z4root อาจจะใช้งานในอุปกรณ์ Android หลายตัว แต่ดันไม่ทำงานบนเครื่องของ HTC หรือว่าบาง Apps ก็อาจจะทำงานได้เฉพาะบนเครื่องที่เป็นระบบปฏิบัติการต่ำกว่า Android 2.2 ลงไปเท่านั้น ดังนั้นก่อนที่เราจะทำการ Root เราจึงควรศึกษาให้ดีๆ ว่า Apps ที่เราหามาได้นั้น ใช้งานได้กับเครื่องของเรามั้ย หรือว่าใช้งานยังไง ก่อนที่จะเอามาใช้งานจริง ไม่งั้น Root ไม่ได้อาจจะเสียเวลาไปเปล่าๆ ดีไม่ดีเครื่องอาจจะ Brick แล้วใช้งานไม่ได้เลยก็ได้นะ

Q: มีโอกาสมั้ยที่ Root เครื่องแล้วจะ Brick??

ถามกันก่อนว่ารู้มั้ยว่า Brick คืออะไร มันก็คืออาการของระบบปฏิบัติการที่พังจนใช้ไม่ได้นั่นแหละ ถ้าเกิด Brick แล้วเราจะทำอะไรกับตัวเครื่องไม่ได้เลย และ Android ของเราก็จะทำได้แค่กลายเป็นเพียงแค่ที่ทับกระดาษเท่านั้น!! แต่ข่าวดีก็คือในระบบปฏิบัติการ Android นั้น โอกาส Brick นั้นมีค่อนข้างน้อยมาก เราจึงไม่ค่อยซีเรียสกันเท่าไหร่

อาการของ Brick มีหลายอาการ เช่น อาการเครื่องเครื่องบูทวนๆ ไปเรื่อยๆ อาการนี้สามารถแก้ได้ด้วยการต่อเครื่อง Android เข้ากับคอมพิวเตอร์แล้วพิมพ์โค้ดนิดหน่อย วิธีทำก็สามารถหาได้จากอินเตอร์เน็ต แล้วเครื่องก็จะกลับมาอยู่ในสภาพเดิมได้ แต่ถ้าหาก Brick แบบหนักสุดก็น่าจะเป็นเปิดเครื่องไม่ขึ้นเลย อันนั้นคงต้องยอมส่งศูนย์ และเสียเงินกันแล้วล่ะ เพราะอย่าลืมว่าหากเราทำการ Root เครื่อง แล้วประกันจะหมดทันที

โอกาสที่จะทำให้เกิดการ Brick มากที่สุด ก็คือ ขณะที่เรากำลังลง Custom ROM ที่มีการเข้าไปแก้ไขที่ตัวระบบ หากเรากำลังลงอยู่แต่ไม่ต่อสายชาร์ตแบตเตอรี่ไว้ ถ้าหากว่าแบตเตอรี่หมดเอากลางคัน ตัว ROM ก็จะลงไม่เสร็จ จึงทำให้เกิดอาการ Brick ได้ และอย่าลืมอีกอย่างหนึ่ง ถึงแม้ว่าเราจะ Root เครื่องได้ก็ไม่ใช่ว่าจะลง Custom ROM ได้ทุกตัวนะ ถ้าหากจะลงก็ต้องศึกษาก่อนเช่นกัน ว่าเครื่องของเราลง ROM ตัวนั้นได้มั้ย ถ้าไม่ได้เดี๋ยวอาจจะมีปัญหาภายหลังแล้วจะยุ่งเอานะ

Q: ถ้าหากเรา Root เครื่องแล้ว จะยังได้รับบริการหลังการขายอยู่หรือไม่??

คำตอบก็คือ “ไม่” ก็เพราะเราไปแก้ระบบของเค้าหมดแล้วนี่ แล้วเรื่องอะไรเค้าจะยอมรับผิดชอบกับสิ่งที่เค้าไม่ได้ทำ หากเราคิดจะ Root เครื่องแล้วก็ให้ทำใจเลยว่า เราจะถูกทอดทิ้งจากค่ายผู้ผลิตแล้ว เพราะเค้าก็บอกเราแล้วว่าเค้าจะไม่รับผิดชอบใดๆ ทั้งสิ้นหากเราเอาเครื่องไปทำการดัดแปลงแก้ไขตัวระบบเอาเอง (เรื่องอะไรล่ะที่เค้าจะไม่รับผิดชอบในสิ่งที่เค้าไม่ได้ทำ ก็จริงนี่!!) เพราะฉะนั้นการเข้าไปขอความช่วยเหลือจากศูนย์ก็เลิกหวังไปได้เลย หากเรา Root เครื่องแล้วพังจริงๆ ทางออกที่ดีที่สุดก็คือ เข้าไปตามเว็บบอร์ดต่างๆ ทั้งในไทยก็ได้ หรือในกลุ่มสังคมผู้พัฒนาอย่าง XDA-Developer ก็ได้ เพื่อเข้าไปหาวิธีแก้ปัญหาเหล่านั้น หรือหากแก้ไขไม่ได้จริงๆ ก็คงต้องยอมส่งศูนย์แล้วสารภาพบาปซะว่าไปทำอะไรมาบ้าง และก็เสียเงินให้เค้า Flash ROM ให้ใหม่ก็เท่านั้นเอง

Q: การ Root เครื่องไม่ผิดกฎหมายใช่มั้ย??

อย่าไปคิดอะไรอย่างนี้ล่ะ มันเป็นความคิดที่โง่เอามากๆ เลย เพราะว่าในเมื่อเราซื้ออุปกรณ์ Android มาแล้ว สิทธิทุกๆ อย่างมันก็ตกเป็นของเราแล้ว เราจะเอาเครื่องไปต้มยำทำแกงยังไงก็ได้แล้วแต่เรา ไม่ได้มีกฎหมายว่า Root เครื่องแล้วจะถูกปรับหรือจำคุกนี่ อย่างเก่งก็แค่ หาก Root เครื่องแล้วประกันจะหมดลงทันที และทางบริษัทผู้ผลิตก็จะไม่รับผิดชอบใดๆ ทั้งสิ้นหากเครื่องมีปัญหาเท่านั้นเอง ถ้าอยากใช้ชีวิตโดยไม่มีหลักประกัน ก็ Root เครื่องซะสิ ได้สมใจอยากแน่นอน

Q: เครื่องจะร้อนมากหรือระเบิดมั้ย หากทำการ Root เครื่อง??

1 ในความสามารถที่เราทำได้หลังจากที่เรา Root เครื่องแล้วก็คือ เราจะสามารถ Overclock หรือว่าดึงเอาความสามารถที่แท้จริงของ Processor ออกมาให้ใช้ได้อย่างเต็มที่ ซึ่งก็คือทำให้เครื่องของเราเร็วขึ้นนั่นเอง ซึ่งหากเราทำการ Overclock แล้ว แน่นอนว่า Processor จะทำงานหนักขึ้นและหมายความว่าเครื่องจะร้อนขึ้นแน่นอน ถ้าหากเราปรับแต่งเครื่องไว้ไม่ดี ตัว Processor อาจจะทำงานหนักมากเกินไปจนพังเอาก็ได้ แต่ไม่ถึงกับระเบิดหรอก ไม่ต้องห่วง

หากเราต้องการ Overclock หรือ Underclock ตัว Android Apps ที่ดีที่สุดสำหรับการทำในตอนนี้ก็คือ Apps ที่มีชื่อว่า SetCPU ซึ่งเราสามารถใช้มันในการปรับจูนระบบของเครื่องได้ในสถานการณ์ต่างๆ เช่น ถ้าหากเครื่องของเรามีอุณหภูมิถึง 40 องศาเซลเซียส ก็สั่งให้ Processor ทำงานช้าลงก็ได้ อย่างนี้เป็นต้น

Q: Root เครื่องแล้วจะมีปัญหาอะไรตามมาทีหลังบ้างมั้ย??

คำตอบคือ “มีแน่นอน” เนื่องจากว่าการ Root เครื่องคือการทำให้ตัวเองสามารถเข้าไปใช้สิทธิทุกอย่างเครื่อง Android ได้เลย นั่นก็หมายความว่า ไม่ว่าใครก็ตามที่เข้ามาใช้สิทธิในเครื่องได้ ก็สามารถทำอะไรก็ได้กับเครื่องนั่นเอง อย่างเช่นในการลง Apps ใหม่ อาจจะมี Apps บางตัวที่มี Malware ติดมาด้วย หากเราไม่ได้ Root เครื่อง Malware อาจจะยังทำงานไม่ได้เพราะว่าสิทธิในการแก้ไขไฟล์บางอย่างยังทำไม่ได้ แต่ถ้าหาก Root เครื่องแล้วมันจะสามารถเข้าถึงทุกซอกทุกมุมกันได้เลยทีเดียว

ข้อเสียอย่างหนึ่งของการ Root เครื่องก็คือ เครื่องจะทำงานหนักมากขึ้น จึงทำให้เครื่องช้าลงไปบ้าง และหากลงโปรแกรมต่างๆ ไปเยอะๆ และนานๆ เข้า ไฟล์ใน System จะถูกแก้ไขไปเยอะมากทีเดียว จนทำให้ระบบเริ่มมีปัญหาได้

Q: อยาก Root แค่ชั่วคราวเท่านั้นทำได้หรือไม่??

เคยคิดบ้างมั้ย ว่าทำไม Google ถึงใจร้าย ไม่เปิด Paid Market ให้เราใช้กันเสียที เราเลยอยากหันไปพึ่ง Apps อย่าง Market Enable เพื่อเข้าไปซื้อ Apps มาใช้ซะแล้วสิ แต่ติดปัญหาที่เราจะต้อง Root เครื่องก่อนจึงจะสามารถเข้าไปใช้ Market Enable ได้ ทำยังไงดีล่ะ เราไม่อยาก Root เครื่องซะด้วยสิ มันมีวิธีที่จะทำให้เราได้สิทธิของ Root แบบชั่วคราวด้วยครับ วิธีนี้เค้าเรียกกันว่า Temp Root นั่นเอง วิธีนี้ทำให้หลังจากเราได้สิทธิของ Root มาใช้แล้ว เมื่อเราทำการ Restart เครื่องสิทธิก็จะหายไปเลยทันที แต่ทุกสิ่งที่เราปรับแต่งเครื่องไว้ขณะ Root ก็จะยังอยู่ แต่วิธีทำนั้นลองหาดูกันเอาเองนะ ไม่บอกหรอก

Q: การ Root จะอยู่ยงคงกระพันตลอดไปหรือไม่??

คำตอบคือไม่ครับ หากว่าเราทำการ Root เครื่องแล้ว บังเอิญว่าทางผู้ผลิตประกาศออกมาว่ามีการ Update Firmware หรือระบบปฏิบัติการเป็น Version ใหม่ แล้วเราทำการ Update สิทธิของ Root ที่เราได้มานั้นก็จะหายไปทันที และต้องหาทาง Root กันใหม่อีก (แน่นอนว่า Version เปลี่ยน วิธี Root ก็เปลี่ยนไป)

การ Root มีทั้งข้อดีและข้อเสีย  ต่างๆ กันไป หากว่าเราคิดจะ Root กันจริงๆ ก็ต้องศึกษากันเอาดีๆ ครับ ว่าถ้าหาก Root แล้วจะมีผลกระทบอะไรต่อการใช้งานเครื่องของเราบ้างมั้ย หากไม่จำเป็นจริงๆ ก็อย่าไป Root มันเลยดีกว่าครับ แต่ถ้าอยากจะ Root ก็ต้องยอมรับผลกรรมที่มันจะตามมาทีหลังด้วยนะ ว่าประกันที่เรามีจะถูกยกเลิกไปในทันที และจะไม่มีใครมารับผิดชอบเครื่องของเราให้ได้อีกนอกจากตัวเราเอง และกระเป๋าเงินของเรา