โดย  :  สมเกียรติ อ่อนวิมล

บันทึกอาเซียน : 31 ธันวาคม 2558 วันเป้าหมายประชาคมอาเซียน


เมื่อวันที่ 18 พฤศจิกายน 2555 ผู้นำรัฐสมาชิกอาเซียนทั้ง 10 ประชุมกันครั้งที่ 21 ที่

กรุงพนมเปญ ทุกครั้งที่ผู้นำรัฐบาลในอาเซียนประชุมกัน จะเรียกว่า “การประชุมสุด

ยอด” หมายความว่าเป็นการประชุมระดับสูงสุดโดยดูที่ความสำคัญของตำแหน่งผู้ร่วม

ประชุม หากประชุมกันในระดับข้าราชการระดับสูงขั้นปลัดกระทรวงฯ ก็เรียกว่าการ

ประชุมเจ้าหน้าที่อาวุโสอาเซียน หากเป็นระดับรัฐมนตรีก็เรียกว่า “การประชุม

รัฐมนตรีฯอาเซียน” ถ้าถึงระดับหัวหน้ารัฐบาล ซึ่งมีทั้งนายกรัฐมนตรี, ประธานาธิบดี

และ สุลต่านหรือพระราชาธิบดีผู้ครองนคร ก็เรียกว่าการ “ประชุมสุดยอดอาเซียน” ไม่

ได้มีความหมายว่าผลการประชุมจะดีถึงขั้นสุดยอดแต่อย่างใด


การประชุมสุดยอดครั้งที่ 21ในรอบ 45 ปีของอายุอาเซียน นับตัวเลขความถี่ในการ

ประชุมก็ไม่ดีสุดยอดอยู่แล้ว ผู้นำอาเซียนมิได้ขยันถึงขนาดประชุมใหญ่ร่วมกันเท่ากับ

จำนวนปีของอายุอาเซียน มาถึงการประชุมสุดยอดครั้งที่ 21 ที่พนมเปญ ก็มีผลงาน

การประชุมที่ไม่สุดยอดอยู่เรื่องหนึ่ง คือการประกาศว่าวันที่อาเซียนจะบรรลุเป้าหมาย

การเป็นประชาคมอาเซียนตามแผนงานนั้น ขอกำหนดให้เป็นวันที่ 31 ธันวาคม 2015

แถลงดังนี้แล้วสื่อมวลชนทั้งหลายก็รายงานกันเป็นเสียงส่วนใหญ่ว่า “อาเซียนเลื่อน

กำหนดการเปิดประชาคมอาเซียนจากต้นปีเป็นสิ้นปี 2558” ซึ่งต้องถือว่าเป็นการ

รายงานข่าวที่ไม่ถูกต้อง เพราะว่าประชาคมอาเซียนเกิดและเปิดพร้อมทั้งสร้างมา

นาน 45 ปีแล้วส่วนปี 2015/2558 ถือเป็นปีบรรลุเป้าหมายปลายทางเท่านั้น อีกทั้งอา

เซียนก็ไม่เคยกำหนดมาก่อนเลยว่าประชาคมอาเซียนจะบรรลุเป้าหมายตามแผนงาน

ในวันที่เท่าไร อาเซียนเพียงแต่ประชาสัมพันธ์มาโดยตลอดว่ามีแผนงานการจัดตั้ง

ประชาคมอาเซียนให้บรรลุเป้าประสงค์ในปี 2015 ไม่เคยบอกว่าจะเป็นวันที่ 1

มกราคม หรือว่าจะเป็นวันที่ 31 ธันวาคม 2015/2558 ดังนั้นประธานอาเซียน คือฯ

พณฯนายกรัฐมนตรีฮุนเซ็น จึงแถลงว่า:


“ในขณะที่เราแสดงความพอใจในความก้าวหน้าของการทำงานสร้างประชาคมอา

เซียน การปฏิบัติงานตามแผนบูรณาการประชาคมอาเซียน เราจึงได้ตกลงกันในเรื่อง

วันที่เราจะบรรลุเป้าประสงค์ในการสร้างประชาคมอาเซียนว่าให้เป็นวันที่ 31 ธันวาคม

2015”


“While expressing our satisfaction on the progress of the implementation

of the ASEAN Community building and integration agenda, we decided

that the date of realisation of the  ASEAN Community would be on 31

December 2015.”


เมื่อทราบดังนี้แล้วก็ควรสบายใจได้ว่า:


“ประชาคมอาเซียน” ก็เป็นองค์กรเดียวกันกับ “ประชาคมอาเซียน” ซึ่งถือกำเนิดมา

ตั้งแต่วันที่ 8 สิงหาคม  พ.ศ.2510 นาน 45 ปีแล้ว เพียงแต่ว่าอาเซียนไม่ได้กำหนด

เป้าหมายและวันเวลาว่าจะร่วมมือทำอะไรกันให้ยิ่งใหญ่มากมายนักจนกระทั่งกาลผ่าน

ไป 36 ปี เมื่อวันที่ 7 ตุลาคม 2003/2546 นี้เองที่อาเซียนตกลงกันที่บาหลีว่าจะขยัน

ทำงานกันมากขึ้น มีแนวคิดสร้างประชาคมอาเซียนแยกเป็น 3 เรื่องเสมือนเป็น 3 เสา

หลักที่ค้ำยันประชาคมไว้ให้มั่นคง คือ เสาหลักแห่งการเมืองและความมั่นคง, เสา

หลักแห่งเศรษฐกิจ, และ เสาหลักแห่งสังคมและวัฒนธรรม แล้วให้เรียกแต่ละเสา

หลักนี้ว่าเป็นประชาคมแยกส่วนไปอีกด้วย จากนั้นมาเราจึงได้ยินทั้งคำว่า “ประชาคม

อาเซียน”, “ประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน”, “ประชาคมเศรษฐกิจอา

เซียน”, และ “ประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน” คละเคล้าปนเปกันอลวนใน

ข่าวสารทุกวัน อาเซียนตกลงกันในปี 2003/2546 ว่าจะต้องเร่งมือสร้างประชาคมอา

เซียนให้เสร็จในปี 2020/2563 แต่แล้วอาเซียนก็ใจร้อน ประชุมกันใหม่ในเดือน

มกราคม ปี 2007/2550 ที่เซบู, ฟิลิปปินส์ แล้วให้เลื่อนปีบรรลุเป้าหมายของการเป็น

ประชาคมอาเซียน จาก 2020/2563 เข้ามาให้เร็วขึ้น 5 ปี เป็นปี 2015/2558

แต่ตอนนั้นก็ไม่ได้บอกว่าจะเป็นต้นปี หรือปลายปี  มาอีกที่อาเซียนก็ใจเย็นลง...ล่า

สุดเมื่อวันที่ 18 พฤศจิกายน 2012/2555 ที่ผ่านมาอาเซียนได้ตกลงประกาศวันที่ 31

ธันวาคม 2558/2015 เป็นวันบรรลุเป้าหมายของการเกิดเป็นประชาคมอาเซียนตาม

แผนงานที่วางไว้...ก็เท่านั้นเอง


ประชาคมอาเซียนที่สมบูรณ์บนสามเสาหลักแห่งประชาคมนั้นจะไม่มีวันจะบรรลุได้ใน

ปลายปี 2015/2558หรือปีไหนในระยะเวลาอันใกล้ ไม่ว่าจะ 3 ปี 5 ปี หรือ 10 ปีข้าง

หน้านี้ มีเรื่องการเมืองและความมั่นคง กับเรื่องสังคมและวัฒนธรรม ที่อาเซียนยังต้อง

ทำอีกมากและอีกนานหลายสิบปีกว่าจะบรรลุผลได้การสร้างประชาคมอาเซียนที่

สมบูรณ์จะช้ากว่าที่คิดหรือที่กำหนดกันเป็นทางการแน่นอน  ขออย่าได้ทุกข์ร้อนใจ

มากนัก


สมเกียรติ อ่อนวิมล


ASEAN News 06-12-12

T 1

T 2